| Auteur | Drs. D. Veltrop en Prof. J. van Manen RA |
| Referentie publicatie | Veltrop, D. en J. van Manen, (2011), Evaluaties van raden van commissarissen. In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, M. Kaptein, en L. Paape (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2011-2012, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | In hoofdstuk 13 beschrijven Dennis Veltrop en Jaap van Manen de voor- en nadelen van de zelf-evaluatie door raden van commissarissen. Ze gaan echter ook een stapje verder en geven een uiteenzetting van een optimale aanpak van de evaluatie van de raad van commissarissen. |
| Biografie auteurs: | Drs. Dennis Veltrop is als onderzoeker verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. In zijn onderzoek richt hij zich op het functioneren van raden van bestuur en raden van commissarissen. Hij richt zich in het bijzonder op gedragsmatige aspecten en de invloed hiervan op de governance van organisaties. Hij maakt hierbij primair gebruik van inzichten en meettechnieken vanuit de sociaal-psychologische en organizational behavior literatuur. Prof.dr. Jaap van Manen RA is hoogleraar corporate governance aan de Rijksuniversiteit Groningen en als partner verbonden aan Strategic Management Centre. Jaap adviseert bestuurders, commissarissen en aandeelhouders over strategie en bestuur. Tot ultimo 2010 was Jaap als partner verbonden aan Pwc. Zijn onderzoek is gericht op het functioneren van bestuurders en commissarissen. Op de website van Strategic Management Centre heeft Jaap een weblog waarop hij ingaat op vraagstukken op het gebied van corporate governance (www.smclaren.com). |
Tags: gedrag en cultuur
| Auteur | Mr. A. Teubner, Mr. M.A.A. Khan en Drs. M. Groothuis |
| Referentie publicatie | Teubner, A., M.A.A. Khan en M. Groothuis, (2012), DNB Beleidsvisie op Governance . In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. Van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2012-2013, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | In hoofdstuk 11 wordt een inkijkje gegeven in de visie van één van de externe toezichthouders, namelijk De Nederlandsche Bank. Annick Teubner, Ashraf Khan en Margriet Groothuis, alle drie werkzaam bij De Nederlandsche Bank, geven aan dat governance voor DNB een middel is om solide risicomanagement bij financiele ondernemingen te waarborgen. Hierbij hebben gedragsaspecten voor de DNB een onderscheidende en tevens ondersteunende rol. De auteurs beschrijven in het artikel hoe de DNB effectief gedrag kan beïnvloeden, waardoor het toezicht verbetert en daarmee uiteindelijk ook de stabiliteit van de financiele sector. |
| Biografie auteurs: | Mr. Annick Teubner is senior policy advisor bij DNB. Na onder andere als programmamanager bij de Nederlandse Mededingingsautoriteit te hebben gewerkt, is zij eind 2007 bij Toezicht Beleid in dienst gekomen bij de afdeling Governance & Accounting. Zij houdt zich bezig met uiteenlopende governance onderwerpen (waaronder rol en samenstelling RvC, controle functies, en beloningsbeleid). Annick Teubner heeft meegewerkt aan de herziening van de Baselse governance principes en heeft bijgedragen aan de Guidelines on Internal Governance van de European Banking Authority. Mr. M.A.A. Ashraf Khan is hoofd van de beleidsafdeling Governance en Accountancy bij De Nederlandsche Bank. Voordat hij bij DNB kwam werken, was hij beleidsmedewerker bij het Ministerie van Economische Zaken. Zijn carrière is hij begonnen als kandidaat-notaris bij CMS Derks Star Busmann in Amsterdam. Ashraf heeft notarieel recht en Nederlands recht gestudeerd aan de Vrije Universiteit Amsterdam en international legal studies aan de Jawaharlal Nehru University Delhi, India. Hij is momenteel bezig met een proefschrift op het gebied van gedrag en cultuur, onder begeleiding van professor dr. J.W. Winter. Drs. Margriet Groothuis is beleidsmedewerker bij de afdeling Governance & Accounting van de divisie Toezicht Beleid van De Nederlandsche Bank. Zij studeerde antropologie en bedrijfskunde in Amsterdam en deed bij DNB onderzoek naar Board Evaluaties. Voor DNB was zij werkzaam bij CPI Governance en Nyenrode (onderzoek voor de Monitoring Commissie Corporate Governance Code). Haar specialisatie is het toezicht op Governance, Gedrag en Cultuur; met daarbij een focus op de gedragsmatige aspecten van governance. |
| Auteur | Drs. C. Dullaert |
| Referentie publicatie | Dullaert, C., (2012), De Kunst van het (actief) luisteren; Ofwel, wat is een goede vraag? In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. Van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2012-2013, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | Christ’l Dullaert gaat in hoofdstuk 14 in op de kunst van het actief luisteren. Een kunst die belangrijk is voor iedere commissaris en toezichthouder. Maar hoe doe je dat? Dullaert behandelt vooral wat goede vragen zijn die een commissaris of bestuurder kan stellen. Want hoe doe je dit zonder bijvoorbeeld wantrouwend over te komen? Dullaert geeft de lezer hiervoor uiteenlopende handvatten. |
| Biografie auteurs: | Drs. Christ’l Dullaert is directeur van Le Tableau B.V., een bureau voor interim-advocaten en kandidaat-notarissen, training en advies. Zij studeerde rechten en filosofie, was advocaat en bedrijfsjurist, en woonde een aantal jaren in New York van waaruit ze actief samenwerkte met de Harvard Law School. Zij schrijft columns en boeken. ‘Yoga in je Toga’, haar vijfde boek, is een boek over trends in de juridische wereld. |
| Auteur | Drs. M.H.M Smits |
| Referentie publicatie | Smits, M.H.M., (2013), Zijn Kleerscheuren Onvermijdelijk? Waarom het af en toe zo spectaculair fout gaat en hoe te proberen om dat te voorkomen. In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2013-2014, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | Het Jaarboek 2013 start in hoofdstuk 1 met een bijdrage van Marcel Smits. In zijn bijdrage vraagt hij zich ten eerste af waarom het af en toe zo vreselijk fout gaat bij bedrijven en instellingen en ten tweede wat dan vervolgens bestuurders en toezichthouders anders zouden moeten gaan doen. Smits geeft een overzicht van de stand van de gedragswetenschap ten aanzien van problemen met ‘houding en gedrag’. Hij geeft dan ook aanbevelingen voor zowel bestuurders als voor non-executives. |
| Biografie auteurs: | Mr. drs. Marcel Smits was CFO van Vendex KBB, KPN en Sara Lee waar hij ook CEO is geweest. Hij is thans werkzaam als CFO van Cargill. |
| Auteur | Drs. G.A. Möller |
| Referentie publicatie | Möller, G.A., (2013), Corporate Governance en ethiek: Ethiek moet terug op de bestuursagenda. In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2013-2014, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | In hoofdstuk 2 beschrijft George Möller waarom de wispelturige mens oorzaak is van menig hardnekkig probleem in de bestuurskamer. Belangrijke gedragsafwijkingen passeren in zijn bijdrage de revue. Om het hoofd te bieden pleit hij voor het terugzetten van ethiek op de bestuursagenda en zelfs naar het centrum van de bestuursmacht. |
| Biografie auteurs: | Drs. George Möller heeft meer dan 40 jaar ervaring in de internationale financiële industrie. Hij heeft 10 jaar in London gewerkt. Hij is persoonlijk betrokken geweest bij de oprichting van Euronext en gedurende zeven jaar verbonden geweest aan deze beurzenorganisatie. Zijn laatste positie was die van CEO van de Robeco Groep in Rotterdam. Nu vervult hij een aantal toezichthoudende functies zoals ondermeer Voorzitter Raad van Toezicht AFM en voorzitter van de Raad van Toezicht van het LUMC in Leiden. Hij is auteur van het boek ‘Waardenloos’ en de Engelse uitgave “Banking on Ethics’ . |
| Auteur | dr. E.M. Heemskerk |
| Referentie publicatie | Heemskerk, E.M., (2013), Goed bestuur en goed gedrag: wat maakt een goede raad van commissarissen goed? In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2013-2014, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | In hoofdstuk 3 analyseert Eelke Heemskerk de kwaliteit van het intern toezicht door de raad van commissarissen of de raad van toezicht. De belangrijkste les van zijn gedragsmatige analyse van goed bestuur is dat effectief toezicht vooral een uitkomst is van het samenspel van de commissarissen. Een raad vol met uitermate geschikte en competente individuele commissarissen kan heel wel als groep slecht presteren. Goed bestuur is niet alleen mensenwerk, het is teamspel. |
| Biografie auteurs: | Dr. Eelke Heemskerk is politicoloog en verbonden aan de Universiteit van Amsterdam (afdeling politicologie; AISSR). Tevens adviseert hij als specialist governance bij De Galan Groep bestuurders en toezichthouders over goed bestuur. Eelke schrijft in (inter)nationale wetenschappelijke tijdschriften over corporate governance, sociale netwerken, elites, en institutionele ontwikkelingen in Nederland en Europa en schreef meerdere boeken. Recent publiceerde hij onder andere in PlosONE; Economy and Society; Global Networks en IJCS. In zijn huidige onderzoek kijkt Eelke naar de invloed van sociale netwerken op besluitvorming aan de top van organisaties. Hiervoor ontving hij de VENI prijs van NWO. |
| Auteur | Prof. dr. ir. Rienk Goodijk |
| Referentie publicatie | Goodijk, R., (2013), Governance van maatschappelijke organisaties. In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2013-2014, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | De governance van maatschappelijke organisaties heeft de afgelopen jaren veel aandacht gekregen niet zelden doordat problemen en misstanden uitgebreid de pers haalden. Rienk Goodijk betoogt in hoofdstuk 4 dat voor een effectieve governance van maatschappelijke organisaties méér nodig is dan zich formeel conformeren aan de governance code. Oplossingen voor de mankementen in de governance dienen niet gezocht te worden in nog meer regelgeving, maar in het daadwerkelijk verbeteren van het functioneren van het bestuur en het intern toezicht. |
| Biografie auteurs: | Prof. dr. ir. R. Rienk Goodijk studeerde Bedrijfskunde aan de Universiteit Twente en promoveerde daar in 1987 op een onderzoek naar ondernemerschap en medezeggenschap. Sindsdien is hij als onderzoeker en consultant werkzaam bij HR-bureau GITP op het gebied van corporate governance, arbeidsverhoudingen en medezeggenschap. Van 2000 tot 2011 was hij bijzonder hoogleraar Interne Arbeidsverhoudingen en Corporate Governance aan de Rijksuniversiteit Groningen. Sinds 2010 is hij tevens bijzonder hoogleraar Governance in de Semipublieke Sector bij TiasNimbas Business School van de Universiteit Tilburg. Goodijk is lid van diverse adviesraden en toezichthoudende organen en heeft talrijke boeken en publicaties over medezeggenschap, governance en stakeholder management op zijn naam staan. |
| Auteur | drs. T. Nicolai-van Vught en drs. S. van der Veer |
| Referentie publicatie | Nicolai-van Vught, T. en S. van der Veer, (2013), Gedrag in de bestuurskamer kan beter. Ingesleten patronen die de effectiviteit van besluitvormingsprocessen belemmeren. In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2013-2014, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | In hoofdstuk 12 pleiten Tamira Nicolai-Van Vught en Simon van der Veer ervoor dat gedrag in de bestuurskamer beter kan. Op basis van eigen onderzoek traceren zij ingesleten patronen die de effectiviteit van besluitvormingsprocessen in bestuurskamers belemmeren en komen zij met adviezen hoe hiermee als bestuurder om te gaan. |
| Biografie auteurs: | Drs. Tamira Nicolai-van Vught is medeoprichter en 1 van de vennoten van TWST, een adviesbureau dat organisaties helpt bij het vergroten van hun commerciële slagkracht en het professionaliseren van hun interne dienstverlening. Haar focus ligt op het herkennen en doorbreken van belemmerende patronen zodat strategische ambities zoals een bedrijfsoptimalisatie of een andere manier van werken worden gerealiseerd. Tamira is coauteur van het populaire managementboek De Organisatie Draait Door.Drs. Simon van der Veer is medeoprichter en 1 van de vennoten van adviesbureau TWST. Hij ondersteunt organisaties bij vraagstukken zoals een klantgerichtere dienstverlening, een open aanspreekcultuur of effectiever leiderschap. Simon is coauteur van de populaire managementboeken ‘Animal Firm’, ‘We presteerden nog lang en gelukkig’ en ‘De Organisatie Draait Door’. Simon wordt regelmatig gevraagd als spreker voor events. |
| Auteur | S. Kuijper |
| Referentie publicatie | Kuijper, S., (2013), Tjellen in de organisatie: Naar een organisatie waarbinnen mensen elkaar uitdagen, tegenspreken en in alternatieven durven denken. In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2013-2014, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | Sicco Kuiper pleit in hoofdstuk 13 voor een organisatie waarbinnen mensen elkaar uitdagen, tegenspreken en in alternatieven durven denken. Hij formuleert uiteenlopende voorwaarden voor een dergelijke ‘tjelcultuur’ binnen organisaties en gaat daarbij voorbij aan naïviteit en cynisme. |
| Biografie auteurs: | Drs. Sicco Kuijper is werkzaam als manager bij KPMG Advisory. Hij is afgestudeerd in zowel economie als filosofie aan de Universiteit van Amsterdam. In zijn dagelijks werk adviseert hij zowel commerciële als niet-commerciële organisaties op het gebied van integriteit. Zijn werk varieert van het opzetten van een compliance structuur binnen een organisatie tot bijeenkomsten met managers om tot normen te komen voor concrete dilemma’s. Daarnaast is Sicco met enige regelmaat gastdocent bij diverse opleidingen. Binnen de bedrijfsethiek is hij speciaal geïnteresseerd in de vraag hoe organisaties tegenspraak kunnen organiseren. |
| Auteur | Drs. J.A. de Hoog |
| Referentie publicatie | De Hoog, J.A. (2014), Hoe bestuurders manipuleren en wat er tegen te doen. In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2014-2015, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | In hoofdstuk 3 beschrijft Hans de Hoog hoe bestuurders manipuleren en wat er tegen te doen is. De Hoog onderscheidt daartoe twee gevallen van manipulatie: de ene waarin het kwaad van de manipulatie reeds is geschied en de andere waarin bestuurders in de verleiding zouden kunnen komen hun toezichthouder een loer te draaien. |
| Biografie auteurs: | Drs Hans de Hoog is medeoprichter (van Grexx NV, een bedrijf dat procesdiensten aanbiedt via de ‘cloud’. Hij ontwikkelde in 2013 een instrument om de dialoog tussen bestuurders en toezichthouders te faciliteren: governanceboxx. Na afronding van de studies Politieke Wetenschappen (Leiden) en Algemene Economie (Rotterdam) begon hij zijn carrière in 1982 in de landelijke politiek om die in 1987 te vervolgen als public affairs adviseur van diverse brancheorganisaties en grote ondernemingen. Het grote bedrijfsleven heeft hij leren kennen bij Delta Lloyd (1994 –1998) en Origin (1998 – 2000). Van begin 2007 tot eind 2012 was hij als extern toezichthouder op grote pensioenfondsen werkzaam bij De Nederlandsche Bank. Hij was van 1997 – 2009 lid en in de derde termijn voorzitter van de Raad van Toezicht van Stichting Kinderopvang Humanitas. In 2013 publiceerde hij het boek: De Toezichthouder. Praktijkvoorbeelden van opportunistisch bestuur en falend toezicht., Eburon Business, Delft, 2013 |
| Auteur | Prof. dr. Lückerath-Rovers |
| Referentie publicatie | Lückerath-Rovers, M. (2014), Bouwstenen voor effectieve Raden van Commissarissen. In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2014-2015, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | In hoofdstuk 4 beschrijft Mijntje Lückerath-Rovers negen bouwstenen die volgens haar belangrijk zijn voor effectieve RvCs. Het hoofdstuk start echter met de vraag wat vanuit theoretisch perspectief de toegevoegde waarde van de RvC zou moeten zijn. Hieruit blijkt dat de rol van de RvC ook in de theorie niet eenduidig vaststaat. |
| Biografie auteurs: | Prof. dr. Mijntje Lückerath-Rovers is initiatiefnemer en lid van de redactie van dit Jaarboek Corporate Governance. Zij is hoogleraar Corporate Governance aan de Tilburg University, TIAS School for Business and Society. Zij is auteur van de jaarlijkse Nederlandse Female Board Index, het Nationaal Commissarissen Onderzoek en van vele wetenschappelijke en professionele artikelen. Zij is daarnaast betrokken bij diverse maatschappelijke initiatieven op het terrein van Corporate Governance waaronder het herschrijven van de Governance Code Cultuur, de Monitoring Commissie Code Pensioenfondsen, de Governance Risk & Compliance commissie van de NBA en de evaluatie van de Governancecode Woningcorporaties. Zij is zelf commissaris en/of toezichthouder bij Achmea, de ASN Beleggingsinstellingen, NRC, KNGF Geleidehonden en de Betaalvereniging Nederland. |
| Auteur | Drs. O.G. David |
| Referentie publicatie | David, O. (2015) Governance, macht en leiderschap. In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2015-2016, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | Oscar David beschrijft in hoofdstuk 2 hoe macht in de bestuurskamer een bron van kracht kan zijn in plaats van een reden tot zorg. Hij geeft inzicht in de dynamiek van macht en biedt handvatten die toezichthouders en bestuurders helpen het fenomeen macht beter onderling bespreekbaar te maken. Het hoofdstuk is een pleidooi om het thema macht binnen het bestuur en tussen de raad van commissarissen en het bestuur vaker aan de orde te stellen. |
| Biografie auteurs: | Drs. Oscar David is organisatiepsycholoog, executive coach, adviseur en spreker op het gebied van leiderschap en verandering. De afgelopen 25 jaar begeleidde hij leiders en professionals in de top van een groot aantal internationale ondernemingen, financiële instellingen, ministeries en andere overheidsorganisaties en zorginstellingen. Oscar David is onder andere auteur van Het enneagram in management (Kluwer 1999). In 2014 verscheen van zijn hand het boek Macht! – van instinct tot integriteit (Mediawerf, 3e druk) Dit najaar volgt de Duitse versie (Erich Schmidt Verlag, 2015). |
| Auteur | Prof.dr. B. Spruijt en ir. B. Mohr |
| Referentie publicatie | Spruijt, B. en B. Mohr (2016) Bestuurders zijn ook hun brein In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2016-2017, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | In hoofdstuk 4 maken Berry Spruijt en Bob Mohr een analyse van menselijk gedrag vanuit de neurobiologie. De neurobiologie is een exacte wetenschap die duidelijke, logische verklaringen kan geven voor gedrag. Zij geven inzicht in de (beperkte) reikwijdte van ons bewustzijn en laten zien hoe het streven naar beloningen vanuit de onbewuste mechanismen in onze hersenen het menselijk gedrag in belangrijke mate stuurt. |
| Biografie auteurs: | Prof. dr. Berry Spruijt De relatie tussen hersenen en gedrag staan centraal in het onderzoek van Spruijt, verbonden aan de Universiteit Utrecht. Gepromoveerd bij Geneeskunde op leergedrag, sociaal gedrag, de motivatie van gedrag, vertaalde hij dit onderwerp bij Diergeneeskunde naar de functie van emoties en bewustijn. Ook ontwikkelde hij een test voor het welzijn van dieren, een indicator van een actief beloningssysteem in het brein: Het streven naar plezier is de motor van het brein. Nu legt hij een verband tussen de biologische beperkingen van ons brein naar de maatschappelijke discussie rond veelverdieners. Ir. Bob Mohr studeerde Technische Bedrijfskunde en is Managing Partner bij adviesbureau NeoMorphose. Hij adviseert ondernemingen op het gebied Governance, Risk en Compliance en heeft zich primair in de financiële sector onderscheiden. Hij heeft altijd een fascinatie gehad voor het gedrag van mensen als de belangrijkste oorzaak van de crises die de wereld de laatste decennia heeft gezien. De laatste periode integreert hij de biologische oorsprong van het gedrag in zijn adviezen over de besturing van organisaties en de manier waarop risico’s gemanaged worden. |
| Auteur | Mr. P. Olden en Prof.mr. G. Raaijmakers |
| Referentie publicatie | Olden, P. en G. Raaijmakers (2016) Bonje in de board room In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2016-2017, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | In hoofdstuk 5 richten Paul Olden en Geert Raaijmakers zich in het bijzonder op mogelijke conflicten die kunnen ontstaan tussen bestuur en RvC en tussen bestuurders onderling. Zij beschrijven onder andere dat de eisen die aan de RvC worden gesteld, in de praktijk maar ook juridisch, zijn toegenomen en dat die ontwikkeling nog niet ten einde is. Als gevolg intensiveren RvC's hun toezicht hetgeen in de praktijk soms leidt tot spanningen of zelfs conflicten met het bestuur. Aan de hand van casussen geven zij handvaten deze conflicten te minimaliseren. |
| Biografie auteurs: | Mr. Paul Olden is als advocaat bij NautaDutilh te Amsterdam gespecialiseerd in ondernemingsrechtelijke geschillen, zoals transactie-gerelateerde geschillen, aandeelhoudersgeschillen, de uitkoop van minderheidsaandeelhouders en bestuurders- en commissarissenaansprakelijkheid. Paul is verder Geaccrediteerd Mediator bij CEDR. Prof. Mr. Geert Raaijmakers is advocaat bij NautaDutilh te Amsterdam en hoogleraar ondernemings- en effectenrecht aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Verder is Geert onder meer lid van de Commissie Vennootschapsrecht en van de Monitoring Commissie Code Banken, en is hij Geaccrediteerd Mediator bij CEDR. |
| Auteur | M. Lobry MsC |
| Referentie publicatie | Lobry, M. (2016) Waarde creëren voor de lange termijn: Cultuur als basis voor good governance. In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2016-2017, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | In hoofdstuk 6 volgt een onderzoek van Marie Fleur Lobry of, en in welke internationale Codes, organisatiecultuur expliciet als thema voor toezichthouden is opgenomen. Zij sluit haar hoofdstuk af met een drietal aanbevelingen hoe organisatiecultuur in de Nederlandse Code verwerk zou kunnen worden. |
| Biografie auteurs: | Marie-Fleur Lobry MScBA is werkzaam als directeur-bestuurder bij Reos, een organisatie adviesbureau voor zorg en het sociaal domein. Naast deze baan is zij dit jaar gestart met een promotietraject aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Haar onderzoek richt zich op governance en bedrijfsethiek en in het bijzonder de relatie tussen intern toezicht en cultuur en gedrag binnen de organisatie. Zij heeft eerder managementfuncties bekleed in de consultancy (privaat en publiek) en deze rol vaak gecombineerd met het starten van new business. |
| Auteur | Prof. dr. mr. Jonathan Soeharno |
| Referentie publicatie | Soeharno , J. (2018), Cultuur van integriteit: een chefsache. In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2018-2019, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | In hoofdstuk 7 verkent Jonathan Soeharno de begrippen integriteit en cultuur in de ethiek om daarmee beter zicht te krijgen wat het betekent dat in de Corporate Governance Code 2016 het bestuur van de onderneming verantwoordelijk is voor het tamelijk ongrijpbare fenomeen "cultuur”. |
| Biografie auteurs: | Prof. dr. mr. J.E. Soeharno (jurist, theoloog en filosoof) is advocaat te Amsterdam en hoogleraar Rechtspleging en Rechtsfilosofie aan de Universiteit te Amsterdam. Als specialist op het gebied van ethiek en integriteit is hij nauw betrokken geweest bij de invoering van de bankierseed en het tuchtrecht in de financiële sector, lid van de commissie Gedragsregels advocatuur, voorzitter van de Commissie Wetenschappelijke Integriteit van de Universiteit van Amsterdam en docent ethiek en integriteit voor rechters en officieren van justitie. Ook adviseert hij raden van bestuur en beursgenoteerde bedrijven inzake ethische en integriteitskwesties. |
| Auteur | Wouter Scheepens |
| Referentie publicatie | Scheepens, W. (2020), Duurzaamheid in de Boardroom; wie willen we eigenlijk zijn?– Een handvat voor een beter gesprek daarover In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2020-2021, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | In hoofdstuk 3 stelt Wouter Scheepens dat duurzaamheid en langetermijnwaardecreatie in het centrum van de belangstelling staan en dat deze roep om een ‘reset’ van het kapitalisme door de corona-crisis verder is versterkt. Het hoofdstuk behandelt de vraag of de inspanningen van RvBs en RvCs voldoende gericht zijn op een transitie naar een meer duurzame economie en maatschappij. Hij introduceert een handvat om dit gesprek in de boardroom te verdiepen, gericht op twee elementen: het aanpassingsspectrum van de onderneming (innovatie) en inlevingsvermogen van het leiderschap (moraliteit). |
| Biografie auteurs: | Mr. Wouter Scheepens is een van de founding partners van Steward Redqueen. Dit adviesbureau, gespecialiseerd in duurzaamheid en impact, werkt voor multinationals en financiële instellingen over de hele wereld. In 2017 publiceerde hij ‘Duurzaamheid in de Boardroom’, dat werd geselecteerd voor de longlist met 50 beste managementboeken in Nederland.Wouter is adjunct-professor bij TIAS, school for business and society en onder meer voorzitter van de Raad van Toezicht van Social Enterprise NL. Hij studeerde rechtsgeleerdheid (Tilburg). Daarnaast Management en Organisatie (TIAS), Corporate Communications (Erasmus) en het Erasmus Programma voor Commissarissen en Toezichthouders. |
| Auteur | Erik van Bekkum |
| Referentie publicatie | Bekkum, E. van, (2020), Een effectieve purpose wortelt in cultuur en gedrag In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2020-2021, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | Erik van Bekkum gaat in hoofdstuk 9 in op de relatie tussen risicomanagement en het opstellen van een purpose, reputatieschade ligt namelijk op de loer als achteraf blijkt dat de buitenwereld de mooie woorden niet vindt kloppen met daadwerkelijk akties, Volgens de auteur brengt goed risicomanagement ten eerste de risico’s rondom het opereren conform een purpose in kaart - waaronder de kans op reputatieschade bij incidenten. Daarna volgt het maken van bewuste keuzes ten aanzien risicoacceptatie en vervolgens wordt gekoerst op het nemen van passende mitigerende maatregelen. Volgens de auteur kan met een dergelijk kader elk bedrijf met een gerust hart een purpose introduceren en implementeren. |
| Biografie auteurs: | Drs. Erik van Bekkum RA is werkzaam als director bij KPMG Advisory. Erik is sinds 2000 werkzaam binnen KPMG en is verantwoordelijk voor de soft-controlsdienstverlening. Hij adviseert commissarissen en bestuurders op het gebied van cultuur en gedrag in organisaties en doet onderzoek naar de kwaliteit van soft controls binnen organisaties. Erik stuurt een team aan van auditors, psychologen en sociologen om soft controls vanuit verschillende invalshoeken te onderzoeken. |
| Auteur | Peter Hartog en Johan Scheffe |
| Referentie publicatie | Hartog, P. en J. Scheffe, (2020), Auditen en toezicht soft controls In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2020-2021, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | Peter Hartog en Johan Scheffe betogen in hoofdstuk 10 dat, om als bestuurder en commissaris effectief gebruik te maken van de interne audit functie op het gebied van gedrag en cultuur, inzicht in de scope en aanpak van de intern audit-onderzoeken naar soft controls essentieel is. Die zijn immers bepalend voor de relevantie en betrouwbaarheid van deze onderzoeken. De auteurs geven handreikingen hoe soft controls concreet ‘handen en voeten’ te geven en hoe gedrag en cultuur te meten en beoordelen. |
| Biografie auteurs: | Drs. Peter Hartog CIA is Manager Professional Practices bij IIA Nederland en daarnaast docent aan de Erasmus School of Accounting & Assurance (ESAA). Met het ontwikkelen en delen van kennis en good practices hoopt hij bij te dragen aan de verdere professionalisering van het vakgebied. Hij werkte 25 jaar als consultant op het gebied van (internal) audit en management control, voornamelijk bij KPMG en ACS. Met name in de financiële sector was hij daarnaast verantwoordelijk voor IT- en operational audits en voor Compliance en voor Risicomanagement. Johan Scheffe RA RO CIA is beleidsmedewerker bij de Koninklijke Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) waar hij als secretaris het bestuur van de NBA Ledengroep Intern en Overheidsaccountants (NBA-LIO) ondersteunt. Ook verricht hij regelmatig onderzoek naar corporate governance gerelateerde onderwerpen. Daarnaast was hij als docent Corporate Governance een aantal jaren verbonden aan de accountantsopleiding van Nyenrode. In het verleden was hij internal auditor bij meerdere Nederlandse beursfondsen en openbaar accountant bij diverse Big 4 accountantskantoren. |
| Auteur | Jacqueline Tammenoms Bakker en Margot Scheltema |
| Referentie publicatie | Tammenoms Bakker, J. en M. Scheltema (2021), De voortreffelijke commissaris In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2021-2022, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | In hoofdstuk 1 beschrijven Jacqueline Tammenoms Bakker en Margot Scheltema waarmee een voortreffelijke commissaris zich onderscheidt van een goed commissaris. Aan de hand van onder andere hun eigen ervaringen proberen zij zo nieuwe commissarissen te helpen snel een bijdrage te leveren binnen een RvC, maar ook ervaren commissarissen te stimuleren steeds het beste voor ogen te houden, en daarmee tevens het gesprek tijdens RvC-evaluaties te verrijken. |
| Biografie auteurs: | Jacqueline Tammenoms Bakker MA werkte 22 jaar voor Shell, McKinsey en Quest International (Unilever) en 8 jaar voor de NL overheid, waarvan 6 als directeur-generaal bij het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Sinds 2009 is zij toezichthouder geweest bij het Kadaster, Tesco PLC, Vivendi SA, CNH Industrial en Unibail Rodamco Westfield, en was zij voorzitter van de Van Leer Group Foundation. Thans is zij commissaris bij TomTom, Boskalis en Groupe Wendel en is zij lid van de Adviescommissie Nationaal Groeifonds, de Adviescommissie Transparency International NL, en het VEUO bestuur. Voorts is zij mede-eigenaar van de maatschap Scheltema Tammenoms, die pas benoemde commissarissen een op maat gesneden opleiding biedt. Drs. Margot Scheltema was Financieel Directeur bij Shell Nederland, is commissaris bij onder andere De Nederlandsche Bank, Nedap en Warmtebedrijf Rotterdam. Voorheen was zij commissaris bij Schiphol Group ASR Verzekeringen, Triodos Bank, TNT Express en Lonza (Basel). Verder is zij Raad bij de Ondernemingskamer bij het Gerechtshof Amsterdam. Voorts is zij mede-eigenaar van de maatschap Scheltema Tammenoms, die pasbenoemde commissarissen een op maat gesneden opleiding biedt. |
| Auteur | Naomi Ellemers en Elianne van Steenbergen |
| Referentie publicatie | Ellemers, N. en E. van Steenbergen (2021), Naleving bewaken of ethisch gedrag bevorderen? (Top)management aan zet om een ethisch klimaat te creëren In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2021-2022, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | In hoofdstuk 6 beargumenteren Naomi Ellemers en Eliane van Steenbergen dat er binnen ondernemingen niet alleen gekeken moet worden naar regelnaleving maar dat er ook gestuurd dient te worden op breder ethisch gedrag. Zij betogen dat het hebben van een heldere gedragscode hiervoor een goede eerste stap is, maar dat ethisch leiderschap van het management op alle niveaus essentieel is om ervoor te zorgen dat mensen de regels naleven en ethisch gedrag vertonen. |
| Biografie auteurs: | Prof. Dr. Naomi Ellemers is sociaal en organisatie psychologe, en Universiteitshoogleraar bij de Faculteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit Utrecht. In haar wetenschappelijk onderzoek richt zij zich op de invloed van groepsprocessen op individueel gedrag. Daarbij gaat haar bijzondere aandacht uit naar de rol van sociale normen en morele waarden als oorzaken van ethisch gedrag. Zij past deze inzichten toe op het gedrag van mensen in organisaties, in diverse samenwerkingsprojecten met partijen in de praktijk. Ellemers is tevens lid van de Raad van Commissarissen van PwC Nederland. Prof. Dr. Elianne van Steenbergen is sociaal en organisatie psychologe. Voor de helft van haar tijd werkt zij bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM), als senior toezichthouder in het Gedrag & Cultuur team van het Expertise Centrum. Daarnaast is zij verbonden aan de Universiteit Utrecht, waar zij de bijzondere leerstoel Psychologie van Toezicht bekleedt. Haar expliciete doel is de link te verstevigen tussen de psychologische wetenschap en de toezichtspraktijk. Haar onderzoek richt zich op de vraag hoe nalevingsgedrag en ethisch gedrag van managers en medewerkers in organisaties bevorderd kan worden. |
| Auteur | Wim Huisman |
| Referentie publicatie | Huisman, W. (2021), Criminaliteit in de bestuurskamer In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2021-2022, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | In hoofdstuk 8 biedt Wim Huisman een criminologisch perspectief op criminaliteit in de bestuurskamer, beter bekend als ‘witteboordencriminaliteit’. Hij staat daarbij onder andere stil bij de toegenomen aandacht voor de integriteit van bestuurders en op de kenmerken en eigenschappen van bestuurders en zakenmensen die zich inlaten met criminaliteit, maar ook bij de bestuurscultuur die dit gedrag misschien mogelijk maakte of zelfs uitlokte. |
| Biografie auteurs: | Prof. dr. mr. Wim Huisman is hoogleraar criminologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Huisman doet meer dan 25 jaar wetenschappelijk onderzoek naar aard, omvang, oorzaken en aanpak van fraude, corruptie en andere vormen van witteboordencriminaliteit. Hij heeft hierover verschillende boeken en meer dan 200 wetenschappelijke artikelen gepubliceerd. Huisman is hoofdredacteur van Crime, Law & Social Change, voorzitter van de Division of White-collar and Corporate Crime van de American Society of Criminology en lid van het bestuur van de European Working Group on Organisational Crime van de European Society of Criminology. |
| Auteur | Muel Kaptein |
| Referentie publicatie | Kaptein, M. (2021), De Tragiek van Interne Beheersing: Acht effecten waarom juist goede organisaties vervallen in slechte praktijken. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2021-2022, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | In hoofdstuk 9 beschrijft Muel Kaptein een ander perspectief, namelijk dat naarmate organisaties meer in control zijn de risico’s toenemen op fouten, incidenten en affaires. Hij beschrijft deze tegenkrachten die optreden naarmate organisaties meer in control komen en pleit voor een andere visie op wat een integere beheersing is. |
| Biografie auteurs: | Prof. dr. Muel Kaptein is lid van de redactie van dit Jaarboek Corporate Governance en werkzaam als partner bij KPMG. Samen met collega’s adviseert hij organisaties op het gebied van integriteit, compliance en soft-controls. Daarnaast is hij als Hoogleraar Bedrijfskunde verbonden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, waar hij doceert in de vakken leiderschap, duurzaamheid en governance. Hij is auteur van boeken als De Integere Manager (2003), The Living Code (2008), Waarom Goede Mensen Soms de Verkeerde Dingen Doen (2011) en Dienaren van het Volk (2013). |
| Auteur | Peter Paul Leutscher en Sebastian Wesselius |
| Referentie publicatie | Leutscher, P.P. en S. Wesselius, (2021), Oproep van een vriendin… In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2021-2022, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | Het Jaarboek sluit af met een bijzonder hoofdstuk 14. Peter Paul Leutscher en Sebastian Wesselius schrijven een pleidooi; door middel van een open brief aan bestuurders van “Cohesie”. In deze open brief benadrukken zij het belang van cohesie en waarom dit met grote regelmaat op de agenda moet staan en als toetssteen, als maatstaf bij het nemen van besluiten, gebruikt moet worden. |
| Biografie auteurs: | Mr. Peter Paul Leutscher is partner bij RedZebra Group. Hij heeft meer dan 30 jaar praktijk ervaring in leiderschap en organisatieontwikkeling, met name vanuit het perspectief van veiligheid, risicomanagement en corporate governance. Binnen RedZebra Group is Peter Paul verantwoordelijk voor business development en vertegenwoordigd hij RedZebra Group als spreker op conferenties en symposia. Peter Paul studeerde af aan de Erasmus Universiteit (Business Law) Drs. Sebastian Wesselius is mede oprichter en partner van RedZebra Group. Hij heeft ruim 25 jaar ervaring in het begeleiden van samenwerkingsvraagstukken in technisch complexe organisaties. Binnen RedZebra Group is hij verantwoordelijk business development alsmede voor ontwerp en uitvoering van interventies. Sebastian studeerde af aan de Hogere Hotelschool Den Haag en universiteit Nijenrode. |
| Auteur | Floor Rink |
| Referentie publicatie | Rink, F. (2017). Betrokken, maar onafhankelijk: streven naar een betere positionering van toezicht. In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2017-2018, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | In hoofdstuk 5 betoogt Floor Rink dat toezichthouders er inmiddels van doordrongen zijn dat de bedrijfscultuur van organisaties een bepalende factor is in de strategische beleidsvoering van bestuurders maar dat het lastig lijkt om in de praktijk concreet inhoud aan cultuurbeleid te geven. Dit hoofdstuk staat daarbij specifiek stil bij de wijze waarop bestuurders en toezichthouders zich het beste ten opzichte van elkaar kunnen positioneren. |
| Biografie auteurs: | Prof. dr. Floor Rink is hoogleraar Identiteit en Gedrag in Organisaties aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen. Haar onderzoek richt zich op de effecten van diversiteit, hierarchische structuren en mobiliteit op de prestaties van individuele medewerkers en teams in organisaties. In samenhang met deze thema's kijkt zij ook naar de regulering van besluitvormingsprocessen in top management teams en boards. |
| Auteur | AnneMarie Smit en Evelien Vlastuin |
| Referentie publicatie | Smit, A. en Vlastuin, E. (2017). Herziene nederlandse corporate governance code vraagt om nieuwe leiders . In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2017-2018, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | AnneMarie Smit en Evelien Vlastuin beschrijven in hoofdstuk 6 het effect van een veranderende samenleving op onder andere de herziene corporate governance code waardoor onderwerpen als lange termijn waardecreatie, deskundigheid op innovatie en cultuur nadrukkelijker naar voren komen. De auteurs beschrijven wat dit betekent voor organisaties en, vooral, voor hun leiders. |
| Biografie auteurs: | Drs. AnneMarie Smit is expert op het gebied van governance en wet- en regelgeving binnen KPMG. Zij richt zich op vraagstukken die spelen binnen of tussen bestuur en RvC. Daarvoor was zij bij de Nederlandsche Bank (DNB) als hoofd van het Expertisecentrum toetsingen verantwoordelijk voor toetsingen van bestuurders en commissarissen in de financiële sector. Voor de Europese Centrale Bank was zij voorzitter van de werkgroep die toetsingen binnen Europa harmoniseert. Evelien Vlastuin MSC MCM is expert op het gebied van governance binnen KPMG. Ze heeft als voormalig toezichthouder van de Nederlandsche Bank (DNB) ruime ervaring op het gebied van geschiktheidstoetsingen, beheerst beloningsbeleid, beheerste en integere bedrijfsvoering, vergunningaanvragen en probleemdossiers. Evelien werkte als toezichthouder op verzekeraars nauw samen met de AFM, onder andere op het gebied van volmachten en vakbekwaamheid. |
| Auteur | Dennis Veltrop, Jaap van Manen en Olaf Smits van Waesberghe |
| Referentie publicatie | Veltrop, D. Van Manen, J. en Smits van Waesberghe, O. (2017).Crisis in de boardroom: een exploratief onderzoek naar de omgang met kritische situaties door raden van commissarissen . In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2017-2018, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | Dennis Veltrop, Jaap van Manen en Olaf Smits van Waesberghe beschrijven in hoofdstuk 9 hun onderzoek naar de omgang door RvCs van kritische situaties. Het onderzoek is gebaseerd op door bestuurders en commissarissen aangedragen gedetailleerde omschrijvingen van kritische situaties, waarbij specifiek is ingegaan op de oorzaken van de kritische situatie, hoe RvCs zijn omgegaan met kritische situatie, en de gevolgen. |
| Biografie auteurs: | Dr. Dennis Veltrop is gepromoveerd op het onderwerp van boardroom dynamics en is medeoprichter van BoardResearch.org. Hij is als universitair docent verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen en als onderzoeker verbonden aan De Nederlandsche Bank. Het onderzoek van Dennis ligt op het snijvlak van fundamentele gedragsmatige processen binnen boards en governance van organisaties. Prof. Dr. Jaap van Manen is als boardroomconsultant verbonden aan Strategic Management Centre in Laren. Hij is voorzitter van de Monitoring Commissie Corporate Governance Code, vicevoorzitter van de raad van commissarissen van DNB, lid van de raad van commissarissen van Bornet Groep Rotterdam B.V., bestuurslid van de Stichting Maatschappij en Veiligheid en bestuurslid van de Stichting Endowment bij het Museum Boijmans van Beuningen. Voordat Jaap zich aansloot bij het Strategic Management Centre was hij als partner verbonden aan PwC. Hij is emeritus-hoogleraar Corporate Governance aan de Rijksuniversiteit Groningen. mr. Olaf Smits van Waesberghe is directeur van Nationaal Register in Den Haag. Hij is eveneens directeur van NR Search & Advisory BV en NR Academy BV. Olaf is verantwoordelijk voor business development, non-executive search en het governance kenniscentrum. Daarnaast is Olaf Lid Raad van Toezicht bij het Residentie Orkest en Secretaris Bestuur Stichting Dinamo Fonds. Olaf is afgestudeerd aan de Erasmus Universiteit Rotterdam in het Nederlands Recht, bedrijfsjuridische richting. |
| Auteur | Henri Slob, Harry Commandeur en Paul van Geest |
| Referentie publicatie | Slob, H., Commandeur, H. en Van Geest, P. (2022). Leiderschap in de geest van Augustinus: een florerende gemeenschap met duurzaam succes. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2022-2023, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | In hoofdstuk 1 beschrijven Henri Slob, Harry Commandeur en Paul van Geest Augustijns leiderschap: de leiderschapskwaliteiten zoals kerkvader Augustinus die heeft onderscheiden. Een leider die behept is met deze kwaliteiten kan het verschil maken in de organisatie waaraan hij of zij leidinggeeft en de continuïteit van een onderneming waarborgen. |
| Biografie auteurs: | Henri Slob MSc is promovendus aan de Erasmus School of Philosophy op het onderwerp ‘Liefde in organisaties’. In dit kader onderzoekt hij hoe organisaties liefdevol bestuurd (kunnen) worden in relatie tot bedrijfseconomische en governance vraagstukken. Hij is werkzaam bij het Erasmus Institute of Business Economics als secretaris en is als programmamanager betrokken bij het executive program ‘Liefde in Bedrijf’ aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Prof. dr. Harry R. Commandeur is hoogleraar Industriële Economie en Bedrijfshuishoudkunde bij de capaciteitsgroep Toegepaste Economie aan de Erasmus School of Economics van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Tevens is hij bestuurder en bekleedt hij toezichthoudende functies bij profit- en non-profitorganisaties. Prof. dr. Paul J.J. van Geest is hoogleraar Economie en Theologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, hoogleraar Kerkgeschiedenis en Geschiedenis van de Theologie aan Tilburg University en bijzonder gasthoogleraar aan de Katholieke Universiteit Leuven. Tevens is hij o.m. lid van de Pauselijke Academie voor Theologie en bekleedt hij een toezichthoudende functie in een vereniging voor middelbaar onderwijs (OMO). |
| Auteur | Mark C. Noort |
| Referentie publicatie | Noort, M.C. (2022). De menselijke maat in business failure: het belang van ‘just culture’ voor het identificeren van bedrijfsrisico’s door meldgedrag. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2022-2023, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | In hoofdstuk 2 gaat Mark Noort in op het belang van ‘Just Culture’ voor het identificeren van bedrijfsrisico’s. Just Culture is een organisatiecultuur die gekenmerkt wordt door een balans tussen herstel en vereffening van schade, en het toepassen van ‘de menselijke maat’ op de omgang met business failure. Het doel hierbij is om de kans op business failure te verkleinen door meldgedrag van werknemers te beschermen. |
| Biografie auteurs: | Dr. Mark C. Noort is universitair docent bedrijfswetenschappen aan de Universiteit Leiden en begint dit jaar bij het CAOP als adviseur sociale veiligheid en integriteit. Zijn doel is om organisaties in staat te stellen sterkere, eerlijkere en veiligere samenlevingen te creëren. Om dit te bereiken, verschaft hij inzichten, advies en training over sociaalpsychologische en culturele processen die bijdragen aan het verbeteren van organisatorische en maatschappelijke uitkomsten. |
| Auteur | Tessa Coffeng en Elianne F. van Steenbergen |
| Referentie publicatie | Coffeng, T. en Van Steenbergen, E.F. (2022). Denkfouten voorkomen: de sleutelrol van leiders in toezicht en bestuur. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2022-2023, Deventer: Kluwer. |
| Inleiding | In hoofdstuk 4 beschrijven Tessa Coffeng en Elianne F. van Steenbergen denkfouten (of biases) in besluitvorming waardoor mensen vaak niet volledig objectief zijn in hun oordeelsvorming en handelen. Dit geldt ook ervaren toezichthouder of bestuurders. De auteurs geven handvaten om denkfouten in de besluitvorming tegengaan om te streven naar een zo objectief mogelijk besluitvormingsproces. |
| Biografie auteurs: | Dr. Tessa Coffeng is sociaal- en organisatiepsycholoog. Voor het grootste deel van haar tijd werkt zij bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) als toezichthouder in het Gedrag & Cultuur team van het Expertisecentrum. Vanuit een samenwerkingsverband tussen de AFM en de Universiteit Utrecht werkt zij ook als postdoc in de onderzoeksgroep Organisatiegedrag aan deze universiteit. Tessa’s missie is om de brug te versterken tussen sociaal- en organisatiepsychologisch onderzoek en de toezichtspraktijk. Haar onderzoek richt zich op het verbeteren van de besluitvorming van toezichthouders en de effectiviteit van toezichtinterventies. Prof. dr. Elianne F. van Steenbergen is sociaal- en organisatiepsycholoog. Voor de helft van haar tijd werkt zij bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) als senior toezichthouder in het team Gedrag & Cultuur van het Expertisecentrum. Daarnaast is zij verbonden aan de onderzoeksgroep Organisatiegedrag van de Universiteit Utrecht, waar zij de bijzondere leerstoel Psychologie van Toezicht bekleedt. Haar doel is om de link te verstevigen tussen de psychologische wetenschap en de toezichtspraktijk. Haar onderzoek richt zich op de vraag hoe nalevings- en ethisch gedrag van managers en medewerkers in organisaties bevorderd kan worden. |
- 1
- 2