Jaarboek 2016-2017

H1: De toegevoegde waarde van de RvC

Auteur Prof. dr. J. Frijns
Referentie publicatie Frijns, J. (2016), De toegevoegde waarde van de RvC In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2016-2017, Deventer: Kluwer.
Inleiding Het Jaarboek start met een bijdrage van Jean Frijns, o.a. voormalig voorzitter van de Monitoring Commissie Corporate Governance. In hoofdstuk 1 gaat hij in op de toegevoegde waarde van de raad van commissarissen (RvC) waarbij de focus ligt op de verschillende rollen die de RvC vervult. De centrale thesis is dat de invulling en het relatieve gewicht van deze rollen niet invariant is voor het geldende ondernemingsmodel maar dat dit model juist zeer bepalend is. Frijns kijkt daarbij breder dan die van de corporate governance code doordat expliciet gekeken wordt naar de governance van ook niet-beursgenoteerde ondernemingen.
Biografie auteurs: Prof. dr. Jean Frijns is in 1971 zijn werkzame leven begonnen als econometrist, eerst bij de Universiteit Tilburg en daarna bij het CPB. In 1988 is hij overgestapt naar de financiële wereld als directeur beleggingen van pf ABP. Hij combineerde dat met een aanstelling als bijzonder hoogleraar aan de VU. Hij was een van de oprichters van SCGOP, de voorloper van Eumedion, en vanaf 2005 tot en met 2008 voorzitter van de Monitoring Commissie Corporate Governance. Na zijn afscheid bij ABP heeft hij tal van commissariaten en adviesfuncties in de financiële wereld bekleed.

H2: Personeelsbeleid hoort op agenda van commissarissen

Auteur Drs. C. Selker en Mr. H. Haenen
Referentie publicatie Selker, C. en H. Haenen (2016) Personeelsbeleid hoort op agenda van commissarissen In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2016-2017, Deventer: Kluwer.
Inleiding . In hoofdstuk 2 pleiten Camiel Selker en Hein Hanen daarom voor een Human Capital Commissie omdat zij van mening zijn dat een remuneratiecommissie die zich volledig richt op de beloning van de top niet meer voldoet. Een Human Capital Commissie dient als praktische metafoor voor een gestructureerde agenda en uitvoering op het gebied van personeelsbeleid. Die praat niet alleen over de beloning van het bestuur, maar vooral ook met het bestuur over het personeelsbeleid van de organisatie als geheel.
Biografie auteurs: Drs. Camiel Selker is gespecialiseerd op het gebied van effectief personeelsbeleid, in het bijzonder voor topmanagement. Hij doceert onder meer aan TIAS Business School. Hij is mede-oprichter van Focus Orange en heeft zijn kritische kijk op topbeloning en zijn pleidooi voor een integrale benadering uiteengezet in het boek ‘Bovenbazen en de scheefgroei van hun beloning’ dat begin 2016 verscheen.

Mr. Hein Haenen is gespecialiseerd op het gebied van corporate governance en topbeloning. Schreef daarover onder meer ‘De regels en het spel - gesprekken met Morris Tabaksblat’ (2007) ‘Bovenbazen en de scheefgroei van hun beloning’ (2016). Als associate partner verbonden aan Focus Orange adviseert hij met name over de communicatieve aspecten van personeels- en beloningsbeleid.

H3: Geld, macht en ethiek in het beloningsdebat

Auteur Prof.dr. R. Jeurissen en dr. R. Zaal
Referentie publicatie Jeurissen, R. en R. Zaal (2016) Geld, macht en ethiek in het beloningsdebat In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2015-2016, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 3 ‘Geld, macht en ethiek in het beloningsdebat’ volgt het betoog van Ronald Jeurissen en Raymond Zaal. Zij stellen dat er is niet één wetenschappelijke waarheid over het beloningsbeleid is en dat het daarom goed is om te kijken wat verschillende wetenschappelijke optieken te zeggen hebben over het beloningsbeleid.
Biografie auteurs: Prof. dr. Ronald Jeurissen is als hoogleraar Bedrijfsethiek verbonden aan Nyenrode Business Universiteit. Hij studeerde filosofie, theologie en sociale wetenschappen in Nijmegen, Tilburg en aan de Universiteit van Amsterdam. Ronald publiceerde een tiental boeken over bedrijfsethiek, waaronder het bekroonde ‘Bedrijfsethiek: een goede zaak’ (7e druk 2008) en meer dan honderd artikelen. Zijn onderzoek richt zich op economische ethiek, bedrijfsethiek en corporate governance.

Dr. Raymond Zaal is als assistent professor verbonden aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde en het Institute for Governance and Organizational Responsibility van de Rijksuniversiteit Groningen. Hij studeerde chemische technologie, gevolgd door bedrijfskunde aan Nyenrode Business Universiteit, de Erasmus Universiteit Rotterdam en de University of Rochester, NY, USA. In 2012 promoveerde hij in de bedrijfsethiek. Zijn onderzoek en consultancy richten zich op bedrijfsethiek, specifiek op de relaties tussen organisatiekenmerken en de integriteit van medewerkers, ter ontwikkeling van instrumenten die de integriteit van medewerkers verbeteren en waarborgen.

H4: Bestuurders zijn ook hun brein

Auteur Prof.dr. B. Spruijt en ir. B. Mohr
Referentie publicatie Spruijt, B. en B. Mohr (2016) Bestuurders zijn ook hun brein In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2016-2017, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 4 maken Berry Spruijt en Bob Mohr een analyse van menselijk gedrag vanuit de neurobiologie. De neurobiologie is een exacte wetenschap die duidelijke, logische verklaringen kan geven voor gedrag. Zij geven inzicht in de (beperkte) reikwijdte van ons bewustzijn en laten zien hoe het streven naar beloningen vanuit de onbewuste mechanismen in onze hersenen het menselijk gedrag in belangrijke mate stuurt.
Biografie auteurs: Prof. dr. Berry Spruijt De relatie tussen hersenen en gedrag staan centraal in het onderzoek van Spruijt, verbonden aan de Universiteit Utrecht. Gepromoveerd bij Geneeskunde op leergedrag, sociaal gedrag, de motivatie van gedrag, vertaalde hij dit onderwerp bij Diergeneeskunde naar de functie van emoties en bewustijn. Ook ontwikkelde hij een test voor het welzijn van dieren, een indicator van een actief beloningssysteem in het brein: Het streven naar plezier is de motor van het brein. Nu legt hij een verband tussen de biologische beperkingen van ons brein naar de maatschappelijke discussie rond veelverdieners.

Ir. Bob Mohr studeerde Technische Bedrijfskunde en is Managing Partner bij adviesbureau NeoMorphose. Hij adviseert ondernemingen op het gebied Governance, Risk en Compliance en heeft zich primair in de financiële sector onderscheiden. Hij heeft altijd een fascinatie gehad voor het gedrag van mensen als de belangrijkste oorzaak van de crises die de wereld de laatste decennia heeft gezien. De laatste periode integreert hij de biologische oorsprong van het gedrag in zijn adviezen over de besturing van organisaties en de manier waarop risico’s gemanaged worden.

H5: Bonje in de board room

Auteur Mr. P. Olden en Prof.mr. G. Raaijmakers
Referentie publicatie Olden, P. en G. Raaijmakers (2016) Bonje in de board room In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2016-2017, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 5 richten Paul Olden en Geert Raaijmakers zich in het bijzonder op mogelijke conflicten die kunnen ontstaan tussen bestuur en RvC en tussen bestuurders onderling. Zij beschrijven onder andere dat de eisen die aan de RvC worden gesteld, in de praktijk maar ook juridisch, zijn toegenomen en dat die ontwikkeling nog niet ten einde is. Als gevolg intensiveren RvC's hun toezicht hetgeen in de praktijk soms leidt tot spanningen of zelfs conflicten met het bestuur. Aan de hand van casussen geven zij handvaten deze conflicten te minimaliseren.
Biografie auteurs: Mr. Paul Olden is als advocaat bij NautaDutilh te Amsterdam gespecialiseerd in ondernemingsrechtelijke geschillen, zoals transactie-gerelateerde geschillen, aandeelhoudersgeschillen, de uitkoop van minderheidsaandeelhouders en bestuurders- en commissarissenaansprakelijkheid. Paul is verder Geaccrediteerd Mediator bij CEDR.

Prof. Mr. Geert Raaijmakers is advocaat bij NautaDutilh te Amsterdam en hoogleraar ondernemings- en effectenrecht aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Verder is Geert onder meer lid van de Commissie Vennootschapsrecht en van de Monitoring Commissie Code Banken, en is hij Geaccrediteerd Mediator bij CEDR.

H6: Waarde creëren voor de lange termijn: Cultuur als basis voor good governance

Auteur M. Lobry MsC
Referentie publicatie Lobry, M. (2016) Waarde creëren voor de lange termijn: Cultuur als basis voor good governance. In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2016-2017, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 6 volgt een onderzoek van Marie Fleur Lobry of, en in welke internationale Codes, organisatiecultuur expliciet als thema voor toezichthouden is opgenomen. Zij sluit haar hoofdstuk af met een drietal aanbevelingen hoe organisatiecultuur in de Nederlandse Code verwerk zou kunnen worden.
Biografie auteurs: Marie-Fleur Lobry MScBA is werkzaam als directeur-bestuurder bij Reos, een organisatie adviesbureau voor zorg en het sociaal domein. Naast deze baan is zij dit jaar gestart met een promotietraject aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Haar onderzoek richt zich op governance en bedrijfsethiek en in het bijzonder de relatie tussen intern toezicht en cultuur en gedrag binnen de organisatie. Zij heeft eerder managementfuncties bekleed in de consultancy (privaat en publiek) en deze rol vaak gecombineerd met het starten van new business.

H 7 Het uitdijende takenpakket van de auditcommissie

Auteur Mr. H. Kersten
Referentie publicatie Kersten, M. (2016) Het uitdijende takenpakket van de auditcommissie In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2016-2017, Deventer: Kluwer.
Inleiding . In hoofdstuk 7 beschrijft Heleen Kersten het uitdijende takenpakket van de Audit Commissie. Zij beschrijft daarbij ook de verhouding tussen de taken van de auditcommissie en de gehele RvC. Zij betoogt onder andere dat het belangrijk is een goede balans te vinden tussen voldoende tijd en aandacht voor het toezicht versus de toegevoegde waarde van een toezichthouder die op enige afstand staat van de dagelijkse bedrijfsvoering. Dit speelt ook een rol bij de auditcommissie en de RvC zal hiermee rekening moeten houden.
Biografie auteurs: Mr. Heleen Kersten is partner bij Stibbe. Zij is gespecialiseerd in fusies en overnames, corporate governance en kapitaalmarkttransacties. Heleen heeft daarnaast ruime ervaring als bestuurder en toezichthouder. Ze is zes jaar managing partner van Stibbe geweest, commissaris bij Van Lanschot en voorzitter van de raad van commissarissen van Egeria. Naast haar werk als advocaat is Heleen is lid van de RvC van STMicroelectronics, lid van de RvT van het Rijksmuseum en lid van het bestuur van de Stichting Donateurs van het Koninklijk Concertgebouworkest. Ze heeft artikelen gepubliceerd over corporate governance en overnames.

H8 Compliance en integriteit kloppen aan de hoogste deur van de governance structuur

Auteur Prof.dr. S. Bleker van Eyk
Referentie publicatie Bleker van Eyk, S. (2016) Compliance en integriteit kloppen aan de hoogste deur van de governance structuur In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2016-2017, Deventer: Kluwer.
Inleiding In dit hoofdstuk 8 geeft Sylvie Bleker antwoord op de vraag hoe belangrijk compliance is in de bestuurskamer en hoe bestuurders en commissarissen met compliance dienen om te gaan. Zij biedt daarbij een handleiding voor bestuurders en commissarissen voor een optimale werkrelatie met de compliance officer.
Biografie auteurs: Prof. dr. Sylvie Bleker van Eyk is als hoogleraar Compliance & Integriteit Management verbonden aan de VU. Daarnaast is zij werkzaam bij Deloitte Risk Advosory. Sylvie is internationaal jurist en is reeds lange tijd werkzaam als Forensisch onderzoeker. Zij heeft bestuurservaring oogedaan bij Stork waar zij zich bezig heeft gehouden met de Fokker rechtzaak in de VS en bij Ballast Nedam na de schikking met het OM.

H 9 Interne auditors onmisbaar in goed ondernemingsbestuur

Auteur Drs. Huck Chuah en John Bendermacher RA
Referentie publicatie Chuan, H. en J. Bendermacher (2016) Interne auditors onmisbaar in goed ondernemingsbestuur In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2016-2017, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 9 betogen Huck Chuah en John Bendermacher dat stakeholders meer vertrouwen moeten kunnen hebben in een transparante corporate governance van beursfondsen en niet-beursgenoteerde organisaties. Zijn vinden daarbij dat niet alleen externe toezichthouders hierin een rol hebben, maar dat er ook een belangrijke rol is weggelegd voor de Interne Audit Functie (IAF). Als onafhankelijke functie binnen een onderneming, is de IAF in staat om zowel bestuur als RvC te voorzien van hun onafhankelijke visie op de kwaliteit van de interne beheersing, zowel op het gebied van governance control, management control en proces control.
Biografie auteurs: John Bendermacher RA CIA is Chief Audit Executive bij ABN AMRO en tevens voorzitter van IIA Nederland. Hij is voorts lid van de NBA Adviescommissie Governance, voorzitter van de Program Board van de internal audit-opleiding aan de UvA en actief in diverse andere vaktechnische commissies. Vanuit IIA Nederland is John betrokken geweest bij de totstandkoming van de voorstellen aan de Commissie Van Manen, op het gebied van internal audit. John is registeraccountant (1988) en Certified Internal Auditor (2001). Hij is vanaf 1999 werkzaam in internal auditing in de financial services.

drs. Huck Chuah RA RO (1974) is senior manager bij KPMG Risk Consulting met aandachtsgebieden Internal Audit, Risk en Governance en tevens bestuurslid van IIA Nederland. Hij is voorts toezichthouder bij een Stichting voor primair onderwijs en Zorg, lid van het Management Team en docent van de internal audit-opleiding aan de UvA. Huck is drs. in financieel management, register operational auditor (RO) en registeraccountant (RA). Hij is vanaf 2003 werkzaam in internal auditing binnen de corporate clients en financial services en sinds 2015 bij KPMG.

H 10: De accountant en transparante communicatie. Een opstap naar het einde van de verklaring van de externe accountant?

Auteur drs. F. van der Hoek en prof. dr. D. de Waard
Referentie publicatie Hoek, F. van der en D. de Waard (2016), De accountant en transparante communicatie. Een opstap naar het einde van de verklaring van de externe accountant? In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2016-2017, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 10 beschrijven Feikje van der Hoek en Dick de Waard de rol van de externe accountant binnen corporate governance en geven zij een overzicht van de wijze waarop de accountant communiceert met zijn opdrachtgevers en het maatschappelijk verkeer. Vanuit een kort historisch perspectief van de controleverklaring wordt een toelichting gegeven bij de toepassing van de meest recente vorm: het long form auditor’s report. Zij sluiten af met overwegingen die gericht zijn op een meer informatieve controleverklaring, bijvoorbeeld door andere vormen van communicatie door de accountant.
Biografie auteurs: Drs. Feikje van der Hoek RA is als lecturer werkzaam bij de Rijksuniversiteit Groningen. Tot 2016 is zij gedurende 7 jaar als accountant werkzaam geweest bij EY Accountants. Feikje is betrokken bij het onderzoeksproject van de Rijksuniversiteit Groningen naar de toepassing van de uitgebreide controleverklaring in verslaggeving door beursfondsen in Nederland en Engeland.

Prof. dr. D.A. (Dick) de Waard RA MA is als hoogleraar Auditing verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen en als hoogleraar MVO aan de University of Curaçao. Van 1977 tot 2013 is Dick (gedurende 35 jaar) als accountant werkzaam geweest bij EY Accountants. Hij is gepromoveerd op het corporate governance vraagstuk rondom duurzaamheid. Bij de Rijksuniversiteit Groningen leidt hij het onderzoek naar de toepassing van de uitgebreide controlerverklaring in verslaggeving door beursfondsen in Nederland en Engeland.

H11: Toezicht en belanghebbenden governance: borging van publiek belang

Auteur Mr. K. van den Ham, K. Verschoor, dr. T. Postma en Prof. dr. H. van Ees
Referentie publicatie Ham, K. van den, K. Verschoor, T. Postma en H. van Ees (2016) Toezicht en belanghebbenden governance: borging van publiek belang In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2016-2017, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 11 introduceren Kaspar van den Ham, Kees Verschoor, Theo Postma en Hans van Ees de term ‘belanghebbendengovernance’ vanuit de gedachte dat maatschappelijke organisaties complexe organisaties zijn met een veelheid aan doelstellingen en strategisch belangrijke interne en externe belanghebbenden Bij organisaties met een maatschappelijk, een publiek belang, houdt dit publieke aspect onder meer in dat belanghebbenden als cliënten, opdrachtgever(s), externe toezichthouders, toeleveranciers, belangenverenigingen en soms het publiek een rol kunnen spelen bij de wijze waarop de diensten en of producten worden geleverd en hoe de organisatie wordt bestuurd.
Biografie auteurs: Mr. Kaspar van den Ham MPM is directeur-secretaris van de Handvestgroep Publiek Verantwoorden (HPV), een samenwerkingsverband van 11 publieke organisaties met een eigen Code Goed Bestuur Publieke Dienstverleners en peer governance-middelen. E

Kees Verschoor is directeur van Bureau Turacien en specialist in governance, management en peer-to-peer monitoring van stakeholder relaties. Hij heeft zijn uitgebreide ervaring als ondernemer en manager in verschillende landen, culturen en organisaties vertaald in de methodiek sturen op relaties.

Dr. Theo Postma is als zelfstandig onderzoeker verbonden aan de faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen. Zijn onderzoek is gericht op diverse aspecten van corporate governance.

Prof. dr. Hans van Ees is lid van de redactie van dit Jaarboek Corporate Governance en hoogleraar corporate governance en instituties aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen en bouw-decaan van het University College Groningen. Zijn onderzoek betreft comparative corporate governance, business groups, boards of directors en sustainable corporate performance. Hij is fellow bij het Instituut of Governance and Organizational Responsibility (IGOR) van de Rijksuniversiteit Groningen, associate editor van het tijdschrift Corporate governance: An international review en lid van de board van European Management Review. Het Institute for Governance and Organizational Responsibility (iGOR) verenigt Groningse academici met interesse in vraagstukken rondom het functioneren van Raden van Commissarissen en Raden van Toezicht met als ambitie is het op gang brengen van een gezonde kruisbestuiving tussen wetenschap en praktijk.

H12: Enkele ‘lessen’ uit Meavita: een paar dingen die bestuurders en toezichthouders van een (zorg)concern wel en niet moeten doen

Auteur Mr. C. de Groot
Referentie publicatie De Groot, C. (2016), Enkele ‘lessen’ uit Meavita: een paar dingen die bestuurders en toezichthouders van een (zorg)concern wel en niet moeten doen In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2016-2017, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 12 geeft Cees de Groot enkele lessen die te trekken zijn ui de Meavita casus: waarvan de Ondernemingskamer oordeel dat er sprake is geweest van wanbeleid/ Volgens de auteur geeft de uitvoerige uitspraak weer hoe het Meavita-concern is ontstaan, functioneerde en ten onder ging en maakt het mogelijk een aantal ‘lessen’ te formuleren die voorvloeien uit de gang van zaken binnen het Meavita-concern. De auteur loopt daarbij de zeven punten uit de uitspraak van de Ondernemingskamer langs en eindigt elk punt met concrete veralgeminiseerde lessen.
Biografie auteurs: Mr. Cees de Groot is als universitair hoofddocent verbonden aan de afdeling Ondernemingsrecht van de Universiteit Leiden. Hij heeft gestudeerd aan de Rijksuniversiteit Groningen en is in 1990 in Leiden gepromoveerd op het proefschrift Netherlands Labor and Co-Determination Law in an EEC Perspective. Cees de Groot doceert in Leiden ondernemingsrecht in de bachelor- en masterfase van de juridische opleiding en in het PAO-onderwijs. Hij is lid van de redactie van het tijdschrift Onderneming en Financiering. Een recente publicatie van zijn hand is Governance in de semipublieke sector en het maatschappelijk middenveld.

H13: De raad van commissarissen en het toezicht op IT

Auteur Prof.dr. L. Sneller, R. Bode BsC en drs. Arnoud Klerkx
Referentie publicatie Sneller, L. R. Bode en A.Klerkx (2016) De raad van commissarissen en het toezicht op IT In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2016-2017, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 13 gaan Lineke Sneller, Ries Bode, Arnoud Klerkx in op de RvC en het toezicht op IT. Zij stellen dat door het toenemende belang van IT ook het belang van goede besturing van IT toe. Zij gaan hierbij specifiek in op dat aspect van de IT-besturing dat wordt uitgevoerd door het interne toezicht, dus door de RvC of een vergelijkbaar orgaan en stellen daarbij de vraag hoe intern toezicht op IT georganiseerd zou kunnen worden.
Biografie auteurs: Prof. dr. Lineke Sneller RC is hoogleraar Interne beheersing, in het bijzonder IT Value bij Nyenrode Business Universiteit. Ze publiceert over Enterprise Resource Planning, de waarde van IT, IT Governance, Corporate Governance en de rol van de CIO. Lineke behaalde haar doctoraal bedrijfseconometrie aan de Erasmus Universiteit, en werd registercontroller bij Nivra-Nyenrode. In de afgelopen jaren heeft Lineke diverse CIO- en directieposities bekleed bij onder meer Vodafone, Tele2 en InterfaceFLOR. Naast haar huidige werk bij Nyenrode is zij lid van de Raad van Commissarissen van Achmea, ProRail, CCV en Ortec.

Ries Bode BSc. is directeur/eigenaar van Management in Motion en is meer dan 15 jaar actief als interim directeur en heeft uiteenlopende opdrachten uitgevoerd als directeur IT/CIO en programmadirecteur. Hij is digi-commissaris in de RvC van Portbase BV en Result Laboratorium BV. Lid Raad van Advies PortingXS BV. Voorzitter van het bestuur van Bureau Telematica Binnenvaart en Binnenvaart.nl.
Belangrijke werkervaring deed hij op als directeur bij KPN, algemeen directeur UUnet en directeur IT/CIO bij Ziggo en de Goudse. Hij volgde de Nyenrode Commissarissen Cyclus en is binnen DeNieuweCommissaris actief voor de community Digitale Transformatie.

Drs. Arnoud Klerkx is CTO en lid van de Raad van Bestuur bij Sanoma Learning, een Europese educatieve uitgever waar hij verantwoordelijk is voor de digitale transformatie. Hij heeft een achtergrond in management consulting bij Accenture en Gartner gecombineerd met IT-lijn management ervaring bij Robeco en Ziggo. Daarnaast is de heer Klerkx digi-commissaris bij verschillende bedrijven waarin hij zich richt op het toezicht op IT, digitalisering en nieuwe verdienmodellen. Hij studeerde bedrijfskunde aan universiteit Nyenrode (BBA 1994) en internationale economie aan de universiteit van Maastricht (doctoraal 1996). Hij heeft publicaties op het gebied van Customer Relationship Management en Outsourcing. Klerkx is gekozen tot CIO van het jaar 2015.

H14: De relatie tussen extern toezicht en de onderneming

Auteur Ir. T. Kockelkoren
Referentie publicatie Kockelkoren, T. (2016) De relatie tussen extern toezicht en de onderneming In: Lückerath-Rovers, M., B. Bier, H. van Ees en M. Kaptein (eds.), Jaarboek Corporate Governance 2016-2017, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 15 beschrijft Theodor Kockelkoren de relatie tussen externe toezichthouders en de ondernemingen die onder toezicht staan. Hij beargumenteert dat een onderneming meer waarde kan creëren met een proactieve houding ten opzichte van de publieke belangen, zoals die door de overheid en de toezichthouder worden nagestreefd.
Biografie auteurs: Ir. Theodor Kockelkoren MBA is oud bestuurder van de Autoriteit Financiële Markten. Hij werkte er van 2002 tot 2015. Nu is hij partner bij McKinsey & Company en is hij als adjunct professor verbonden aan TIAS School for Business and Society. Hij is auteur van het boek 'Toezicht als Beroep'.