Jaarboek 2019-2020

H1. Op weg naar het effectief meten van langetermijnwaardecreatie

Auteur Barend van Bergen, Martijn de Jong en Erik Thijs Wedershoven
Referentie publicatie Bergen, B. van, M. de Jong en E.T. Wedershoven, (2019). Op weg naar het effectief meten van langetermijnwaardecreatie. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2019-2020, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 1 beschrijven Barend van Bergen, Martijn de Jong en Erik Thijs Wedershoven het Embankment Project for Inclusive Capitalism (EPIC), waarin een begin is gemaakt met het effectief meten en communiceren van factoren die van belang zijn voor langetermijnwaardecreatie. Langetermijnwaardecreatie wordt nog te veel als een conceptueel en vaag begrip gezien en er bestaat grote behoefte aan betere en ondernemingspecifieke uitwerking. EPIC biedt daarvoor, volgens de auteurs, een breed geschraagde sterke basis, bestaande uit een raamwerk en indicatoren waarmee langetermijnwaardecreatie kan worden gemeten en gecommuniceerd.
Biografie auteurs: Ir. Barend van Bergen is partner bij EY Londen en wereldwijd verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de methodologie op het gebied van langetermijnwaarde. Hij is nauw betrokken bij het Embankment Project for Inclusive Capitalism (EPIC)

Drs. Martijn de Jong RA is corporate governance specialist bij EY. Hij geeft leiding aan het team dat de audit activiteiten met betrekking tot corporate governance en niet-financiële informatie uitvoert en beoordeeld. Hij is lid van de werkgroep jaarverslag/corporate governance van de Raad voor de Jaarverslaggeving en de NBA werkgroep Corporate Governance. Hij heeft meerdere corporate governance publicaties geschreven en is redactielid van de EY magazines Inform en Zicht op Toezicht.

Erik Thijs Wedershoven Msc werkt als Senior Manager aan de ontwikkeling en toepassing van EY methodologieën op het gebied van langetermijnwaardecreatie met bedrijven wereldwijd. Hij is nauw betrokken geweest bij het EPIC en was medeverantwoordelijk voor de werkgroepen die het Long Term Value Framework hebben ontwikkeld en indicatoren voor waardecreatie in relatie tot de UN Sustainable Development Goals hebben geïdentificeerd.

H2. Langetermijnwaardecreatie vanuit het perspectief van institutionele beleggers.

Auteur Rients Abma
Referentie publicatie Abma, R. (2019) Langetermijnwaardecreatie vanuit het perspectief van institutionele beleggers. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2019-2020, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 2 beschrijft Rients Abma hoe institutionele beleggers, als belangrijkste groep kapitaalverschaffers van beursondernemingen, het begrip ‘langetermijnwaardecreatie’ invullen. Daarnaast wordt geanalyseerd in hoeverre de invulling van dit begrip door deze beleggers aansluit bij de invulling daarvan door de Nederlandse beursondernemingen en worden aanbevelingen gedaan.
Biografie auteurs: Drs. Rients Abma is directeur van Eumedion, het corporate governance- en duurzaamheidsplatform voor institutionele beleggers. Daarvoor was hij werkzaam bij VNO-NCW en het Ministerie van Financiën. Rients Abma was secretaris van de commissie-Tabaksblat en van de commissie-Frijns (Monitoring Commissie). Momenteel is hij onder meer lid van de Europese Expert Group on Technical Aspects of Corporate Governance Processes, die de Europese Commissie adviseert op het gebied van corporate governance beleid. Verder is hij onder meer lid van de Commissie Kapitaalmarkt van de AFM. Hij studeerde Algemene Economie aan de Rijksuniversiteit Groningen

H3. Langetermijnwaardecreatie: veel letters, onduidelijke woordwaarde.

Auteur David Tomić en Geert Koster
Referentie publicatie Tomić, D. en Koster, G. (2019). Langetermijnwaardecreatie: veel letters, onduidelijke woordwaarde. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2019-2020, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 3 menen David Tomić en Geert Koster dat de discussie rondom langetermijnwaardecreatie in Nederland dringend behoefte heeft aan een concrete invulling van het begrip, waarbij ook oog moet zijn voor een effectief instrumentarium ter beoordeling van dit fenomeen. Zij vragen zich uiteindelijk af of bestuurders en commissarissen de durf om hun beleid te verdedigen op basis van objectief vast te stellen maatstaven of moeten ze hun toevlucht nemen tot argumenten uit een grijsgroen gebied van nobele maar slecht verifieerbare doelstellingen.
Biografie auteurs: drs. David Tomić is senior econoom bij de Vereniging van Effectenbezitters. David is bij de VEB onder andere verantwoordelijk voor (financiële) analyses van beursvennootschappen, het vertegenwoordigen van de VEB in aandeelhoudersvergaderingen en betrokken bij de economische input ten behoeve van diverse collectieve acties van de VEB.

mr.drs. G.F.E. (Geert) Koster, is sinds 2010 als advocaat en sinds 2017 tevens als hoofd juridische zaken verbonden aan de Vereniging van Effectenbezitters (VEB) te Den Haag. Geert treedt op als advocaat namens de VEB in diverse collectieve acties zoals tegen het Britse aardoliebedrijf BP, Duitse autofabrikant Volkswagen en de Zuid-Afrikaanse meubelgigant Steinhoff. Voorts procedeerde hij tegen supermarktketen Super de Boer en tegen accountantskantoor Deloitte in de nasleep van de Ahold-fraude.

H 4. Practice what you preach: De verankering van lange termijn waardecreatie in de bestuurdersbeloning.

Auteur Nancy Kamp Roelands en Marcus Looijenga
Referentie publicatie Kamp Roelands, N. en Looijenga, M. (2019). Practice what you preach: De verankering van lange termijn waardecreatie in de bestuurdersbeloning. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2019-2020, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 4 wordt door Nancy Kamp Roelands en Marcus Looijenga een overzicht gegeven van de verankering van lange termijn waardecreatie in de bestuurdersbeloning bij Nederlandse beursfondsen. Na een theoretische analyse van de lange termijn waardecreatie en bestuurdersbeloningen vanuit de corporate governance code wordt vervolgens inzicht gegeven in de huidige verankering van lange termijn waardecreatie in de bestuurdersbeloning bij Nederlandse beursfondsen. De focus van dit hoofdstuk ligt op de wijze waarop vorm wordt gegeven aan de component lange termijn waardecreatie en de mate van transparantie.
Biografie auteurs: Prof. dr. Nancy Kamp-Roelands RA is bijzonder hoogleraar Non-Financial Information, Integrated Reporting & Assurance verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen en associate partner bij EY Climate Change and Sustainability Services in Nederland. Zij is registeraccountant en gespecialiseerd in geïntegreerde verslaggeving, duurzaamheidsverslaggeving en de externe controle hiervan. Zij beschikt over de unieke combinatie van ervaring met grote (multinationale) ondernemingen, ontwikkelen (inter)nationale standaarden (verslaggeving en controle), academisch onderzoek en een groot netwerk in organisaties op het gebied van duurzame groei. Zij was betrokken bij de oprichting van de IIRC.

Marcus Looijenga MSc. RA is als docent Auditing en ESG Assurance verbonden aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen en is senior manager bij de Sustainability & Responsible Governance afdeling van PwC Nederland. Hij is registeraccountant en is gespecialiseerd in audit en assurance bij financiële en niet-financiële informatie en (geïntegreerde) verslaggeving hierover door ondernemingen. Hij heeft brede ervaring in duurzaamheids- en geïntegreerde jaarverslaggeving van beursgenoteerde ondernemingen en grote organisaties in Nederland, alsmede de controle daarvan.

H5. Instrumentarium voor hogere beslissingskwaliteit.

Auteur Theo Kocken
Referentie publicatie Kocken, T. (2019). Instrumentarium voor hogere beslissingskwaliteit. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2019-2020, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 5 beschrijft Theo Kocken dat belangen van stakeholders niet alleen worden geraakt door bewuste acties en tegenstrijdige belangen maar dat al onze onbewuste gedragsvalkuilen, psychologische neigingen die blinde vlekken veroorzaken, minstens zo belangrijk zijn. Hierdoor ontstaan bij de slimste, goedbedoelende bestuurders en besturen blinde vlekken voor ongewenste scenario’s en transformeren kritische denkers in makke lammetjes die hun mening niet of onvoldoende uiten. Het vormgeven van de governance moet mede gericht zijn op ‘de-biasen’, het reduceren van de impact van onze cognitieve valkuilen op de kwaliteit van onze beslissingen.
Biografie auteurs: Prof. dr. Theo Kocken is hoogleraar Risk Management aan de VU en oprichter van Cardano, een Nederlands-Engelse risk management organisatie gericht op institutionele beleggers in Europa. Hij is tevens voorzitter van de Stichting Cardano Development met een focus op risk management in economisch ontwikkelende markten. Hij is ook buitengewoon hoogleraar Risk Management aan de NWU University in Zuid Afrika. Voor de oprichting van Cardano was hij hoofd market risk bij onder andere de ING Bank en Rabobank International. Hij studeerde af in Bedrijfskunde (Eindhoven) en Econometrie (Tilburg) en promoveerde aan de VU. Hij maakt ook documentaires, waaronder Boom Bust Boom (2015) samen met Terry Jones (Monty Python) over de menselijke oorsprong van financiele crises en momenteel aan een documentaire over de gevolgen van de wereldwijde toename van de levensverwachting.

H6. Algoritmes temmen zonder overspannen verwachtingen. Een nieuwe uitdaging op de bestuurstafel .

Auteur Sander Klous en Frank van Praat
Referentie publicatie Klous, S. en F. van Praat (2019). Algoritmes temmen zonder overspannen verwachtingen. Een nieuwe uitdaging op de bestuurstafel. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2019-2020, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 6 beschrijven Sander Klous en Frank van Praat dat het nemen van beslissingen steeds vaker op basis van algoritmes plaatsvindt en dat daarmee ook voor bestuurders nieuwe strategische thema’s op komen. Welke risico’s loopt hun organisatie als de kwaliteit of betrouwbaarheid van deze algoritmes onvoldoende blijkt te zijn? Hoe beheersen ze deze risico’s? De auteurs kan nader in op deze vragen.
Biografie auteurs: Prof. dr. Sander Klous is hoogleraar in Big Data Ecosystems for Business and Society aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is als partner bij KPMG verantwoordelijk voor data & analytics. Sander is gepromoveerd in de hoge energie fysica en werkte lange tijd aan verschillende projecten bij de deeltjesversneller CERN, 's werelds grootste natuurkundig instituut in Genève. Daar maakte hij deel uit van het Nobelprijs-winnende Atlas-experiment dat het Higgs-Boson ontdekte. Zijn bestsellers "Wij zijn Big Data" en "Vertrouwen in de Slimme Samenleving" hebben nominaties ontvangen voor prestigieuze managementboekenprijzen.

Frank van Praat MSc RE is senior manager bij KPMG en leidt het ‘Trusted Analytics’ team. Zijn expertise ligt bij de betrouwbaarheid, beheersbaarheid en controleerbaarheid van AI systemen en complexe algoritmen. Frank is zijn carrière gestart als engineer/data analist, en heeft zich bij KPMG verder ontwikkeld op het gebied van IT Risicobeheersing, geavanceerde data analyse en de menselijke kant van AI. Naast zijn werkzaamheden voor KPMG, maakt Frank onder andere deel uit van de werkgroep ‘Algorithm Assurance’ van de beroepsorganisatie van IT Auditors en geeft hij les aan de Vrije Universiteit en de TIAS School for Business and Society.

H 7. Over de digitale expertise van de Nederlandse RvC.

Auteur Jana Oemichen en Hans van Ees
Referentie publicatie Oemichen, J. en H. van Ees (2019). Over de digitale expertise van de Nederlandse RvC. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2019-2020, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 7 beschrijven Jana Oemichen en Hans van Ees hun onderzoek naar de wijze waarop Nederlandse beursgenoteerde vennootschappen zich ter zake de digitale expertise in de Boardroom voorbereiden op het komende digitale tijdperk en op welke wijze dit gebeurt. Meer specifiek beschrijven zij hoeveel ondernemingen inmiddels digitale experts hebben opgenomen in de RvC van de 25 beursgenoteerde vennootschappen die eind 2018 genoteerd waren in de AEX.
Biografie auteurs: Prof. dr. Jana Oehmichen is als hoogleraar Organization and Management Studies verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. Voordien was ze universitair (hoofd)docent aan de Universiteit van Göttingen en postdoctoraal onderzoeker aan de Copenhagen Business School. Ze heeft een diploma in industriële engineering en management (equivalent met MSc.) en een doctoraat in management (summa cum laude), beide van het Karlsruhe Institute of Technologie (KIT). Haar onderzoek is gericht op international corporate governance, bedrijfsstimulansen en bestuurssamenstellingen. Haar onderzoek is gepubliceerd in academische tijdschriften zoals Strategic Management Journal, Human Resource Management, Journal of Business Ethics en European Accounting Review; evenals in meer praktijkgerichte vakbladen zoals Der Aufsichtsrat en BCG Perspectives.

Prof. dr. Hans van Ees is is lid van de redactie van dit Jaarboek Corporate Governance en hoogleraar corporate governance en instituties en decaan van het University College Groningen verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij is associate editor Corporate Governance: An International Review, lid van de editorial board European Management Review, visiting professor LUISS University, Rome, Italië, lecturer Eden Workshop on Corporate Governance European Institute for Advanced Studies in Management (EIASM) en lecturer Corporate Strategy in het MBA Executive Program FHR Lim a Po Institute of Social Studies, Paramaribo, Surinam.

H8. De rol van het interne toezicht bij strategische verandering en onzekerheid.

Auteur Robert Bood, Hans van Ees en Theo Postma
Referentie publicatie Bood, R. , H. van Ees en T. Postma (2019). De rol van het interne toezicht bij strategische verandering en onzekerheid. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2019-2020, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 8 gaan Robert Bood, Hans van Ees en Theo Postma in op de mogelijke rol en bijdrage van toezichthouders bij ondernemingen die in een meer complexe, beweeglijke en onzekere omgeving verkeren. In een stabiele omgeving is de rolverdeling helder: het bestuur optimaliseert bestaande business modellen en initieert strategische veranderingen, terwijl toezichthouders de uitvoering monitoren en belangrijke wijzigingen en investeringen beoordelen. In een wereld van volatiliteit, onzekerheid, complexiteit en ambiguïteit, verschuift de aandacht van exploitatie van bestaande activa naar exploratie van nieuwe, deels onbekende, mogelijkheden.
Biografie auteurs: Dr. Robert Bood is managing partner van adviesbureau FairSights, senior lecturer aan TIAS School for Business and Society in Tilburg en international faculty member of The Iclif Leadership and Governance Centre in Kuala Lumpur, Malaysia.

Dr. Theo Postma is als freelance onderzoeker verbonden aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen.

Prof. dr. Hans van Ees is is lid van de redactie van dit Jaarboek Corporate Governance en hoogleraar corporate governance en instituties en decaan van het University College Groningen verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij is associate editor Corporate Governance: An International Review, lid van de editorial board European Management Review, visiting professor LUISS University, Rome, Italië, lecturer Eden Workshop on Corporate Governance European Institute for Advanced Studies in Management (EIASM) en lecturer Corporate Strategy in het MBA Executive Program FHR Lim a Po Institute of Social Studies, Paramaribo, Surinam.

H9. De selectie van toekomstbestendige CEO’s.

Auteur Ralf Knegtmans
Referentie publicatie Knegtmans, R. (2019). De selectie van toekomstbestendige CEO’s. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2019-2020, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 9 gaat Ralf Knegtmans in op de selectie van CEO’s in het digitale tijdperk. Centraal daarbij staat de vraag hoe commissarissen deze leiders van de toekomst kunnen herkennen. Welke handvaten zijn er voor toezichthouders als ze voor het selectievraagstuk staan en welke nieuwe selectiecriteria worden relevant en welke valkuilen zijn er bij de selectie van CEO’s?
Biografie auteurs: Mr. Ralf Knegtmans is managing partner van De Vroedt & Thierry Leadership Consultancy en Executive Search. Naast zijn reguliere werk is hij schrijver van boeken en columns over leiderschap, talent en diversiteit. De afgelopen jaren schreef hij periodiek voor Elsevier, FD.nl en MT. Hij is regelmatig te gast bij BNR en geeft interactieve lezingen in binnen- en buitenland.

H10. De naleving van pas-toe of leg-uit van het streefgetal voor mannen en vrouwen in RvB en RvC bij beursgenoteerde ondernemingen.

Auteur Mijntje Lückerath-Rovers
Referentie publicatie Lückerath-Rovers, M. (2019). De naleving van pas-toe of leg-uit van het streefgetal voor mannen en vrouwen in RvB en RvC bij beursgenoteerde ondernemingen. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2019-2020, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 10 beschrijft Mijntje Lückerath de naleving van pas-toe of leg-uit van het streefgetal voor mannen en vrouwen in RvB en RvC bij beursgenoteerde ondernemingen. Het onderzoek laat onder andere zien dat alhoewel diversiteit een belangrijk thema is in de jaarverslagen, de vennootschappen nog onvoldoende uitleg geven waarom het niet lukt het streefgetal te halen en wat ze er aan willen doen om het wel te halen. De uitleg is vaak vaag, weinig concreet en niet-toetsbaar, en in een paar gevallen zelfs onjuist.
Biografie auteurs: Prof. dr. Mijntje Lückerath-Rovers is initiatiefnemer en voorzitter van de redactie van dit Jaarboek Corporate Governance. Zij is hoogleraar Corporate Governance aan de Tilburg University, TIAS School for Business and Society. Zij is auteur van de jaarlijkse Nederlandse Female Board Index, het Nationaal Commissarissen Onderzoek en van vele wetenschappelijke en professionele artikelen. Zij is daarnaast betrokken bij diverse maatschappelijke initiatieven op het terrein van Corporate Governance waaronder het herschrijven van de Governance Code Cultuur en is lid van de Monitoring Commissie Code Pensioenfondsen. Zij is/was zelf commissaris en/of toezichthouder bij Achmea, NRC Media, de ASN Beleggingsinstellingen, KNGF Geleidehonden, Diergaarde Blijdorp en de Betaalvereniging Nederland.

H11. Het beter bemensen van een raad van commissarissen vraagt diepgang en discipline.

Auteur Marianne Janssen
Referentie publicatie Janssen, M. (2019). Het beter bemensen van een raad van commissarissen vraagt diepgang en discipline. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2019-2020, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 11 beschrijft Marianne Janssen dat de ambitie om de kwaliteit van de besluitvorming te verbeteren en om ongelukken te voorkomen alle reden geven om kritisch te zijn op de samenstelling van de RvC. Zij bespreekt de criteria waaraan de samenstelling van een RvC moet voldoen om zijn rol optimaal te kunnen vervullen en geeft oorzaken die ten grondslag kunnen liggen aan het feit dat hier maar zo moeizaam verandering in komt.
Biografie auteurs: Drs. Marianne Janssen is zelfstandig adviseur. Vanuit haar bedrijf IJ Consulting werkt zij met directies en toezichthouders aan besluitvorming over complexe en soms taaie strategische vraagstukken. De samenstelling en het functioneren van beslisteams hebben daarbij haar speciale aandacht. Zij schrijft hierover ook met enige regelmaat in de landelijke media. Janssen werkte eerder als consultant, lijnmanager en HR-directeur in verschillende internationale corporates. Zij studeerde wiskunde aan de Radboud Universiteit, met als afstudeerrichting statistiek.

H12. Pension fund governance in de jaarverslaggeving.

Auteur Wilfred Kevelam en Ralph ter Hoeven
Referentie publicatie Kevelam, W. en R. ter Hoeven (2019). Pension fund governance in de jaarverslaggeving. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2019-2020, Deventer: Kluwer.
Inleiding In hoofdstuk 12 geven Wilfred Kevelam en Ralph ter Hoeven een korte schets van de ontwikkelingen op het gebied van pension fund governance en gaan ze specifieker in op de nieuwe regelgeving en het afleggen van de verantwoording door pensioenfondsen.
Biografie auteurs: Drs. Wilfred Kevelam RA is partner bij KPMG Accountants en verbonden aan de branchegroep Asset Management & Pensions. Hij heeft als externe accountant veel ervaring met de controle en advisering van pensioenfondsen, uitvoeringsorganisaties en vermogensbeheerders. Daarnaast is hij als universitair docent Externe Verslaggeving verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij publiceert met enige regelmaat in vaktechnische magazines en is coauteur van verschillende boeken.

Prof. dr. Ralph ter Hoeven RA is partner bij Deloitte Accountants en is tevens als hoogleraar Externe Verslaggeving verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij is lid van de werkgroep Pensioenen van de Raad voor de Jaarverslaggeving.

H13. Corporate Governance Van Nederlandse Staatsdeelnemingen: Air France-KLM.

Auteur Jelle Nijland
Referentie publicatie Nijland, J. (2019). Corporate Governance Van Nederlandse Staatsdeelnemingen: Air France-KLM. In: Lückerath-Rovers, M., H. van Ees, M. Kaptein en I.W. Wuisman (Red.), Jaarboek Corporate Governance 2019-2020, Deventer: Kluwer.
Inleiding In het laatste hoofdstuk 13 gaat Jelle Nijland in op een specifieke casus van governance bij staatsdeelnemingen: Air France-KLM. De auteur gaat in op het algemene deelnemingenbeleid en governance bij staatsdeelnemingen en beschrijft vervolgens in hoeverre de positie van de Nederlandse staat is veranderd na de aandeleninkoop in Air France-KLM door de Nederlandse minister van Financiën.
Biografie auteurs: Mr. dr. Jelle Nijland is als universitair docent werkzaam bij de afdeling Ondernemingsrecht van de Universiteit Leiden. Hij is in 2013 gepromoveerd aan de Universiteit Leiden op het proefschrift ‘De overheidsonderneming. Overheidsinvloed in kapitaalvennootschappen nader beschouwd’ waarin de rol die de overheid binnen de in Boek 2 BW geregelde rechtsfiguren speelt, centraal staat en verricht onderzoek naar vraagstukken op het snijvlak van private en publieke belangen. Hij is lid van de redactie van het Maandblad voor Ondernemingsrecht en auteur voor de Groene Serie. Hij publiceert op het gebied van het ondernemingsrecht en is regelmatig betrokken bij adviezen over ondernemingsrecht aan publieke en private partijen.